Voeding – Koolhydraten zijn al jaren onderwerp van discussie.
De één zweert bij een koolhydraatarm dieet, terwijl de ander niet zonder zijn boterham of bord pasta kan. Maar wat zijn koolhydraten nu precies, waar zitten ze in, en hoe belangrijk zijn ze voor uw gezondheid?
Koolhydraten zijn een van de drie hoofdvoedingsstoffen, naast vetten en eiwitten. Ze vormen de belangrijkste energiebron voor uw lichaam. Zodra u koolhydraten eet, worden deze in de spijsvertering afgebroken tot glucose. Een soort suiker die uw cellen gebruiken als brandstof.
Uw hersenen, spieren en organen draaien grotendeels op deze energie. Zonder voldoende glucose kunt u zich moe, prikkelbaar of duizelig voelen.
Suiker
Er zijn verschillende soorten koolhydraten. De belangrijkste indeling is die tussen snelle en langzame koolhydraten. Snelle koolhydraten, zoals suiker, witbrood, frisdrank en snoep, worden snel opgenomen in het bloed. Ze geven een korte energiepiek, gevolgd door een dip.
Langzame koolhydraten, zoals volkorenproducten, peulvruchten, groenten en fruit, worden geleidelijk verteerd. Ze zorgen voor een stabiele bloedsuikerspiegel en houden u langer verzadigd.
Voedingsmiddelen die veel koolhydraten bevatten, zijn onder andere brood, aardappelen, rijst, pasta, ontbijtgranen, fruit, melk en peulvruchten. Ook producten met toegevoegde suikers, zoals koekjes, frisdrank en gebak, bevatten koolhydraten, maar dan in minder gezonde vorm.
Hoeveelheid
Het is dus niet zozeer de hoeveelheid koolhydraten die telt, maar vooral de kwaliteit ervan. Uw lichaam heeft koolhydraten nodig, maar niet in overmaat. De Gezondheidsraad adviseert dat ongeveer 40 tot 70 procent van uw dagelijkse energie-inname uit koolhydraten mag komen, afhankelijk van uw leeftijd, geslacht en activiteitsniveau.
Wie regelmatig beweegt, heeft meer behoefte aan koolhydraten dan iemand met een zittend bestaan. Te weinig koolhydraten kan leiden tot vermoeidheid, concentratieproblemen en spierafbraak, vooral bij intensieve inspanning.
Toch is het verstandig om kritisch te kijken naar de herkomst van uw koolhydraten. Vermijd producten met geraffineerde suikers en witte meelsoorten. Kies liever voor volkorenbrood, zilvervliesrijst, havermout, linzen en groenten.
Vitamine
Deze bevatten niet alleen koolhydraten, maar ook vezels, vitamines en mineralen die bijdragen aan een gezonde spijsvertering en een lager risico op hart- en vaatziekten. Een koolhydraatarm dieet kan nuttig zijn voor mensen met overgewicht of diabetes type 2, mits dit onder begeleiding gebeurt.
Door minder koolhydraten te eten, daalt de bloedsuikerspiegel en kan de insulinehuishouding verbeteren. Maar helemaal stoppen met koolhydraten is niet verstandig. Uw hersenen hebben dagelijks minstens 100 gram glucose nodig om goed te functioneren.
Balans
De sleutel ligt dus in balans. Eet voldoende, maar kies bewust. Geef de voorkeur aan natuurlijke, onbewerkte koolhydraatbronnen en beperk suikerrijke producten. Op die manier houdt u uw energie stabiel, uw lichaam gezond en uw maaltijden voedzaam.
Koolhydraten zijn geen vijand, maar ook geen vrijbrief om onbeperkt te snoepen. Ze vormen een essentieel onderdeel van een evenwichtige voeding – mits u kiest voor de juiste soort, in de juiste hoeveelheid.